MARTİN HEİDEGGER
26 Eylül 1889 - 26 Mayıs 1976 Katolik bir zangocun oğlu. Freiburg Üniversitesinde Katolik ilahiyatı ve ortaçağ Hristiyan felsefesi okudu. 1907 yılında Triniiy Kilisesinin,rahibi, bu 17 yaşındaki liseli delikanlıya Brentano’nun Aristoteles'e Göre Varlığın Çok Anlamlılığı Üzerine adlı kitabını verir.
Bu kitap Heidegger’in entelektüel tarihinin başlangıcıdır. Üniversite’de iken Husserl’in Mantığı Araştırmak’ının ikinci cildi Fenomenolojı Heidegger’i derinden etkiler. 1911 yılından itibaren felsefe dersleri alarak, ilgisini kesmemekle beraber teolojiden uzaklaşıp felsefeyi asıl branş olarak seçer. Varlık problemi üzerinde yoğunlaşır.
Şairlerden Hölderlin, Rılke ve Trakl, romancılardan Dos toyevsky, felsefecilerden Kierkegaard ve Nietzche’nin eserlerini okur. Heidegger Kierkegaard, Nietzche ve Husserl’den etkilenerek Varlık ve Zaman sorununun doğru cevaplanması için tarihsel çerçeve içinde düşünülmesinin gereğini anlar. Kartezyen geleneğe bağlı epistomoloji temelli dualist Varlık anlayışını yeniden yorumlayarak yerine ontoloji temelli Varlık kuramını geliştirmeyi hedefler.
Ona göre “düşünüyorum, öyleyse varım” değil; “varım, öyleyse düşünüyorum”dur. Heidegger’e göre bütün modern felsefe cogito felsefesinden başka bir şey değildir. Ancak bu felsefenin unuttuğu bir şey vardı: Zaman. Yani olmaklık’ın tarihîliği.
Felsefesinde -Husserl’den devraldığıfenomolojik yöntemi uygulayan Heidegger, insanın bu dünyaya fırlatıldığını ve ölene değin fırlatılmış olarak kalacağını ifade eder. “Varlığı düşünerek” kurtuluş imkanını elde edebilmek için Heidegger, dilbilim ve yorumbilim yöntemlerinden yararlanır.
Almanca, Yunanca ve kendine özgü etimolojiyi kaynaştırarak Almanca'da sonu -olmak ile biten yüz sözcük üretir. 1930’lann başında Kefire adı verilen bir dönüşüm yaşar. Varlık ve Zaman’da ortaya koyduğu somdan uzaklaştığı iddia edilir.
Ancak o bunları reddeder. Bu dönemden sonra Dasein’den (İnsan Varlığı) daha çok Sein (Varlık) ile ilgilenir. 1933’te Hitler’in iktidarı ele geçirmesiyle Freiburg Üniversitesi’ne rektör seçilir. Nazizmi destekleyici konuşmalarda bulunur. Ancak 1934'ün başında Hitlerciliği insanlığın yapısal bir hastalığının tarihsel patlayışı olarak niteler. Şubat ayında rektörlükten ayrılır.
1944’te üniversitedeki derslerine son verilir, 1945-50 arası dönem boyunca her türlü öğretim hakkı engellenir. 1959’da emekliye ayrılır. Tamamlandığında 57 cilt tutacağı sanılan
Bütün Eserleri içinde Heidegger’in önemli eserleri şunlardır: Die Leh ra votn Urteil im Psychologsmus: Em karitisch-positiver Beitragzur Logik (1914, Psikolojizmde Yargı Öğretisi: Mantığa Eleştirel-Olumiu Bir Katkı), Die Kategorien und Bedeutungslehre de s Dun s Scotııs (1916, Duns Scotus’un Kategori ve Anlam Öğretisi), Sein und Zeit (1927, Varlık ve Zaman), Was ist Metaphysik? (1929, Metafizik Nedir?), Kant und das Problem der Metaphysik (1929, Kant ve Metafizik Sorunu), Hölderlin und das Wesen der Dichtung (1936, Hölderlin ve Şiirin Neliği), Holzwege (1950, Orman Yollan), Einftihrung in die Metaphysik (1953, Metafiziğe Giriş), Was ist dasdie Philosophie? (1956, Nedir Bu Felsefe?), îdentitat und Differenz (1957, Özdeşlik ve Aynm), Unterwegs zuhr Sprache (1959, Dil Yolunda), Nietzche (1961), Die Metaphysik als Geschihte des Seins (1961, Varlık Tarihi Olarak Metafizik).
Yorumlar
Yorum Gönder