ROBERT M. PIRSIG

ROBERT M. PIRSIG 1928’te Minneapolis’te doğan Robert Maynard Pirsig Minnesota Üniversitesi’nde felsefe, kimya ve gazetecilik öğrenimi gördü. Hindistan’daki Bemaros Hindu Üniversitesi’nde Doğu felsefesi üzerine çalıştı. 

1959 ile 1962 yılları arasında Montana ve Illinois’deki çeşitli üniversitelerde kompozisyon ve retorik dersleri verdi. Bu dönemin sonunda ağır bir sinir krizi geçirdi ve elektrik şoku terapisi gördü. 

Pirsig 1963 ile 1967 arasında Minneapolis’te teknik yazar olarak çalıştı. Zen ve Motosiklet Bakımı Sanatı'nı başlangıçta kısa, hafif bir felsefi deneme olarak yazmayı tasarlamıştı, ama 1968’de motosikletle ülkeyi baştan başa geçerek yaptığı bir geziden sonra anlatı çatısını bu gezi üzerine oturttu. Pirsig sonradan yazdığı sonsözde şöyle diyor: “Kitap tam 121 yayıncı tarafından reddedildikten sonra bir yayıncı kitap için standart avans olan 3000 doları ödemeyi kabul etti. 

Yayıncı kitabın kendisini niçin yayıncılık yaptığını düşünmeye zorladığını anlatıp kitabı basacağını, ama bu 3000 doların büyük olasılıkla bundan alacağım son para olacağını, bu yüzden de cesaretimin kırılmaması gerektiğini söyledi. 

Böyle bir kitapta amaç para değildi.” Oysa 1974’te basılan Zen ve Motosiklet Bakım Sanatı kısa zamanda olağanüstü satarak bir best-seller haline geldi. Hem okurlardan hem de eleştirmenlerden çok olumlu tepkiler alan bu hayli çetrefil düşünce metni tam bir “kült kitap” oldu. 

Tam olarak belli bir türün içine sokulamadığı için çeşitli eleştirmenlerin roman, otobiyografi ve felsefi deneme olarak sınıflandırdıkları bu metinde adı belirtilmeyen bir anlatıcının oğlu ve iki arkadaşıyla birlikte Minnesota’dan Kaliforniya’ya yaptığı on yedi günlük bir motosiklet yolculuğunun ayrıntıları, aklın ve deliliğin doğasından motosiklet onarımına birçok konuya ilişkin felsefi tartışmalarla iç içe anlatılır. 

Hem bir motosiklet yolculuğunun hem de bir düşünce yolculuğunun hikâyesi olan Zen ve Motosiklet Bakım Sanatı Batı kültürünün temel felsefi problemlerine ve insanlığın teknolojiyle ilişkisine dair derin bir araştırmanın ürünü olarak görülüp övülmüştür. 

Pirsig 1991 ’de de ilk kitabın devamı niteliğinde olan Lila: An Inquiry into Morals adlı kitabını yayınlamıştır. Burada da anlatı çatısını bir deniz yolculuğu oluşturur.