Kriton Dinçmen

Doç. Dr. Kriton Dinçmen

Kriton Dinçmen, Türk psikiyatrist, akademisyen ve yazar.

Kriton Dinçmen, 18 Şubat 1924'te Alkitea Hanım ile Anastas Dinçmen'in oğlu olarak İstanbul, Heybeliada’da dünyaya geldi. Pertevniyal Lisesi mezunu olan Kriton Dinçmen, Doç. Dr. Kriton Dinçmen, 1948 yılında İstanbul Tıp Fakültesi’nden mezun olduktan sonra İstanbul Tıp Fakültesi Psikiyatri ve Nöroloji Klinikleri’nde ihtisasını tamamlayan Psikiyatri Doçenti Dr. Kriton Dinçmen, aynı Fakülte’nin Psikiyatri Kliniği Başasistanlığına tayin olmuş ve başasistanlığı sırasında elde ettiği bir fellowship ile 1961’de Amerika’ya giderek New Jersey, Long Branch, Monmouth Medical Center’de Dinamik Psikiyatri sahasında çalışmıştır. 

Ondan sonra sırası ile, Maryland’da Crownsville State Hospital ve keza Maryland, Baltimore’da The Johns Hopkins Hospital’in Psychosomatic Medicine Department’inde servis şefi, araştırıcı ve visiting psychiatrist unvanları ile çalışmalarda bulunmuştur. 

Bu süre içinde Disease of the Nervous System, International Journal of Neuropsychiatry gibi Amerika’nın en ciddi tıp dergilerinde birçok çalışma ve makale yayımlamış, yayınlarının birkaçı Excerpta Medica ve Digest of Neurology and Psychiatry gibi Dünya Nöropsikiyatrisinin en titiz dergilerinde iktibas edilmiş ve pek çok yabancı ve yerli tıp araştırmacısı tarafından cité edilmişlerdir. 

1965’te Bakırköy Akıl Hastanesi’nde çalışmaya başlayan Dr. Kriton Dinçmen 1972’de Amerika, Missouri, St. Louis’deki Missouri Institute of Psychiatry’den davet edilerek research consultant unvanı ile bir müddet için oradaki araştırma ve yayınlara katılmıştır. 

Bakırköy Akıl Hastanesi’nde klinik şefi olarak uzun süre çalışan Dr. Kriton Dinçmen, 1982-1994 yılları arasında Adli Tıp Kurumu Psikiyatri İhtisas Kurulu Başkanlığı görevinde bulunmuş; 1990-1998 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü’nde öğretim üyesi olarak görev yapmıştır. 

2001 yılına kadar Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde Adli Psikiyatri derslerini sürdürmüştür. Dr. Kriton Dinçmen’in ulusal ve uluslararası tıbbi kongre ve dergilerde yayımlanmış birçok çalışma ve yazısının yanı sıra ‘Psikiyatri El Kitabı’, ‘Psikosomatik Hekimlik’, ‘Deskriptiv ve Dinamik Psikiyatri’, ‘Nöroloji El Kitabı’, ‘Adli Psikiyatri’, ‘Psikiyatri/Psikosomatik Tıp’ isimli kitapları ve ‘Existentialist Psikiyatri Üzerine Dört Makale’ ile ‘Psykhiatria ve Mythos’ isimli tıbbî monografileri yayımlanmıştır. 

Dr. Dinçmen, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıp Tarihi Anabilim Dalı’nca yayımlanmış ‘Son Yüz Elli Yıldaki Tıbbi Gelişmeler’ adlı eserin Psikiyatri bölümünün Türkiye kısmında adı geçen 5-6 hekimden biri olduğu gibi, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı’nın son yayımlamış bulunduğu 6 ciltlik ‘Adli Tıp’ kitabının Adli Psikiyatri bölümünde de Türkiye’deAdli Psikiyatrinin kurucusu olarak tanımlanmaktadır. 

Ayrıca, edebiyat ile de ilgilenen Dr. Kriton Dinçmen’in ‘Benimle Son Defa Dans Eder misiniz?’, ‘Symphonia Kakophonica’, ‘Hüzünlü İntermezzo’, ‘Hiçliğe Övgü’ isimli öykü kitapları; ‘Hiçlikte Randevu’ isimli bir romanı; ‘Heybeliada’da Tanrı ve Adam’ ve ‘Utopia’ya Topos Ararken’ adlı felsefe yazıları; ‘İnsan Dizeleri’ ve ‘Utopya’ya Çağrı’ isimli şiir kitapları bulunmaktadır. 

Yunanca, İngilizce ve Fransızca’dan çevirdiği ‘Ölüler Bekler’, ‘Ahilya’nın Nişanlısı’, ‘Ankaralı Dört Hanım’, ‘Benzersiz Mevlana’, ‘Hayat Mezarda’, ‘Melina’nın yaşam öyküsü’ isimli altı roman, ‘Sappho’nun fiiirleri’ ile Elitis’in ‘Övgüler Olsun Sana’ isimli şiir kitapları; ‘Lokantamızda Prens ve Prensesler Daima Taze ve Bol Masal Sosu ile Sunulur’ isimli öykü kitabı ve Halil Cibran’ın ‘Deli’ isimli felsefi denemeleri yayımlanmıştır.

Ayrıca ‘fiehir Düştü’, ‘Romanos Diogenis’, ‘Haçlı Seferleri’ adlı üç tarihî eser ile Trabzon Bizans İmparatorluğu’nun fethiyle ilgili Fransızca bir romandan alınan bilgilerin eklenmesiyle oluşturulmuş ve İslam-Türk dünyası ile Hıristiyan-Bizans dünyası arasındaki siyasi, sosyal ve askeri ilişkileri irdeleyen çevirileri bir ‘Dörtleme’ halinde okura sunulmuştur. 

Dr. Kriton Dinçmen, Feridun Andaç tarafından hazırlanıp 2000 yılında Can Yayınlarınca yayımlanan ‘Edebiyatımızın Yol Haritası’ ve 2001 yılında Yapı Kredi Yayınları tarafından hazırlanıp yayımlanan ‘Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi’ adlı ansiklopedilere kabul edilmiş bulunmaktadır..

Ölüm

Dinçmen, 27 Ağustos 2008 günü tedavi gördüğü Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nde hayatını kaybetti. Bedenini diseksiyon çalışmaları için İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Anatomi Anabilim Dalı’na bağışladı. Dinçmen ölümünden sonra yayımlanmak üzere yazdığı teşekkür ilanı 28 Ağustos 2008 günlü Cumhuriyet Gazetesi’nde yayınlandı; ölüm ilanı, meslektaşlarına ve eşi Reyhan hanıma teşekkür ettikten sonra “hayatımda rastladığım herkese teşekkür ederim” şeklinde bitmekteydi.

Eserleri

Öyküler

• Benimle Son Defa Dans Eder misiniz? (1990)
• Symphonia Kakophonica (1992)
• Hiçlikle Randevu (1993)
• Hüzünlü İntermezzo (1995)
• Hiçliğe Övgü (1998)

Şiirler

• İnsan Dizeleri (1998),
• Ütopya' ya Çağrı (2000)

Romanlar

• Heybeli'de Tanrı ve Adam (2003)
• Beethoven'li Ölüm (2007; ise “insanların ruhi problemeleri olur da, ruhların insani problemi olmaz mı?”)

Deneme

• Hüzünlü İntermezzo (2000)
• Utopia'ya Topos Ararken (2003)

Araştırma

• 600'lü Yıllardan 1461'e (2004)

Çeviri

• Şehir Düştü (Bizanslı Tarihçi Francis’ten, 1992)
• Romanos Diogenis: İstanbul'a Yollar Açılırken (Pavlos Karolidis'ten, 1993)
• Ölüler Bekler (roman, Dido Sotiriyu'dan, 1995)
• Sapho’nun Şiirleri (1994)
• Aşilin Nişanlısı (A. Zei'den, 1997)
• Deli (Cibran'dan, 1997)
• Haçlı Seferleri (H.A. Nomiku'dan, 1997)
• Ankaralı Dört Hanım (C. Farrére'den, 1999)
• Övgüler Olsun Sana (O. Elytis'ten, 1999)
• Lokantamızda Prens ve Prensesler Daima Taze ve Bol Masal Sosu İle Sunulur (Lili Zografu'dan çeviri, 2000, öyküler)
• Benzersiz Mevlâna (Yunancadan, Panayatopulos'tan, 2000)
• Milena (J. Cerna'dan, 2000)
• Hayat Mezarda – Savaşın Kitabı (2003: Stratis Mirilivis: Pis, iğrenç acımasız doymaz bir kudurmuşlukla insan eti yiyen bir canavarla çarpışıyor insan!...Savaş'la...)

Mesleki Yapıtları

• Nöroloji El Kitabı (1977)
• Deskriptiv ve Dinamik Psikiyatri (1981)
• Adli Psikiyatri (1984)
• Psikiyatri (2004)
• Psikiyatri / Psikosomatik Tıp (2005)
• Psykhiatria ve Mythos (2006)