Montesquieu (Charles-Louis de Secondat)

Asıl adı Charles-Louis de Secondat olan Montesquieu, 18 Ocak 1689’da Bordeaux’nun üzüm bağları ve şaraplarıyla tanınmış bir kazasında, la Brède’de doğmuştur. Soylu bir aileden olmasına rağmen, yoksullarla kardeş olduğunu hayatı boyunca hatırlasın diye ailesi vaftiz babası olarak ona bir dilenciyi seçmiştir. İlk ve orta öğrenimini, birçok bilgin yetiştirmiş olan Oratoire keşişlerinin Juilly’deki kolejinde bitirmiş, önce Bordeaux’da arkasından da Paris’te hukuk öğrenimini tamamlamıştır. 

1711’de ilk defa kaleme aldığı bir yazıda eski çağ filozoflarının Tanrı’nın lanetine uğramayacaklarını ispatlamaya çalışmış, 1714’te de Bordeaux parlamentosuna (mahkemesine) üye olmuştur. 

1715’te, yine kendisi gibi bir soylu kızı olan Jeanne de Lartigue’le evlenmiştir. 

1716’da amcasının, mahkeme başkanlığıyla beraber bütün malını mülkünü ve Montesquieu adını ona bıraktığını, yine aynı tarihte Montesquieu’nün biri, “Romalıların Dindeki Politikası” öteki “Düşünceler Sistemi” adında iki eser yazdığını, 1717’den 1721’e kadar da kendisini tümüyle ilme verdiğini, Hastalık, Yankı, rek Guddelerinin Faydası, Nesnelerin Şeffaflığı ve benzerleri gibi birkaç inceleme kaleme aldığını görüyoruz. 

1721’de Lettres Persanes’ı (İranlı Mektupları), kitabın üstüne adını koymadan çıkartıyor. Eser, o zamana kadar hiçbir kitabın elde edemediği bir başarı kazanıyor. 

1722’de Montesquieu, Paris’e gidip eğlence hayatına dalıyor. Bu arada Sylla ile Eucrate arasındaki konuşmayı Club de 1’Entresol’de okuyor, Gnide Tapınağı adındaki eserini de bastırıyor. Akademiye girmek için teşebbüse geçiyor; seçiliyor da. Ama kral, Montesquieu’nün Paris’te oturmadığını ileri sürerek bu seçimi onaylamıyor. Yine Paris’te bulunduğu sırada, Kanunların Ruhu Üzerine adlı eserinin uzaktan da olsa temeli sayılabilecek bir kitap yazıp bastırıyor: Considerations sur les Richesses de l’Espagne. 

1725’te Bordeaux’ya dönüyor, yazılarından birkaçını bu şehrin akademisinde okuyor. Başkanlık görevini bırakıp tekrar Paris’e gidiyor. 

1728’de bir kere daha akademiye seçiliyor; bu sefer, kral da karşı koymuyor. 

1728-1729 yıllarını Almanya’da, Avusturya’da, İtalya’da, Hollanda’da dolaşmakla geçiriyor; dostu Lor d Chesterfield’le beraber İngiltere’ye gidiyor. Aşağı yukarı iki yıl kaldığı bu ülkede farmasonların arasına karışıyor. 

Bundan sonra 1731’den 1748’e kadar hiç ara vermeden la Brède şatosunda Kanunların Ruhu Üzerine adındaki eserine çalışıyor. 

Bu arada yine aynı eserle ilgisi bulunan bir başka kitabını da 1734’te bastırıyor: 

Romalıların Büyüklüğüyle Düşüşünün Nedenleri Üzerine Düşünceler. 1745’te Kanunların Ruhu’nun bazı bölümlerini Bordeaux’daki dostlarına okuyor. Sylla ile Eucrate arasındaki konuşmayı da bastırıyor. 

Nihayet 1748 yılında Kanunların Ruhu Üzerine adındaki eserini, yine adını koymadan Cenevre’de bastırıyor. 

Kitabı, yalnız Fransızlar değil bütün dünya okuyor. II. Frédéric eserin bazı yerlerini okurken irkiliyorsa da, “uçsuz bucaksız bir ülkeyi yönetenin, egemenliğinin de doğal olarak sınırsız olması gerektiğini” okuyan II. Katerina eseri başucu kitapları arasına alıyor. 

1750’de Montesquieu, Cizvitlerle Janseniusçuların, dolayısıyla engizisyonun ve Sorbonne’un saldırılarına karşılık vermek zorunda kalıyor ve Kanunların Ruhu’nun Savunması adında bir kitap çıkarıyor. 

1751’de kilise, Kanunların Ruhu’nu tehlikeli kitaplar arasına koyuyor. 

Montesquieu 1751’den 1754’e kadar Lysımaque adlı eseri üzerinde çalışıyor, 1754’te onu da çıkartıyor. 

Bundan başka bir de ansiklopedi için, 1756 yılında çıkacak olan Zevk Üzerine Deneme maddesini hazırlıyorsa da bu yazısının çıktığını göremeden 10 Şubat 1755’te Paris’te ölüyor.